Relatieproblemen: hoe doorbreek je negatieve patronen?

• Wanneer een (echt)paar kinderen krijgt (of als dit niet lukt) 
• In de puberteit van de kinderen 
• Het moment dat de kinderen uit huis gaan  
• Wanneer mensen met pensioen gaan 

In dit soort perioden kunnen de verschillen tussen partners duidelijker worden. En onoverkomelijk lijken. Of het blijkt dat partners andere verwachtingen hebben ten aanzien van elkaar, de relatie of het leven. De manier waarop partners tot dan toe met elkaar omgingen werkt niet meer, ze komen hierin vast te zitten. Dit leidt tot steeds meer ruzie of verwijdering en schaadt het vertrouwen in de relatie en in elkaar. Ze komen klem te zitten in een neerwaartse spiraal. 

Wanneer je relatieproblemen hebt en je voor je gevoel samen vastzit in een neerwaartse spiraal, kan dat je heel moedeloos maken. Het kan je het gevoel geven alsof het nooit meer zal lukken om er nog uit te komen, om elkaar nog terug te vinden. Alsof, hoe hard je ook je best doet, je gewoon niet (meer) tot je partner kan doordringen, waardoor je je heel alleen en onbegrepen voelt. Of je kunt het idee krijgen dat wat je ook doet, het toch nooit goed genoeg is. En het daarom misschien maar beter is om het gewoon op te geven. Vaak raken partners verstrikt in een patroon dat zij samen in stand houden of versterken.  

Belangrijk is om te beseffen dat dit soort patronen doorbroken kunnen worden. En dat wanneer dit lukt de relatie heel anders kan gaan voelen: weer verbonden met elkaar, naast elkaar staan in plaats van tegenover elkaar, en op een prettige, helpende manier met elkaar communiceren. De eerste stap hier naartoe is (h)erkennen wat er tussen jullie gebeurt. 

Loopt jouw relatie niet lekker en ben je op zoek naar tips? Vraag de gratis flyer met tips bij ontevredenheid in je relatie aan en ontvang hem direct in je e-mailbox.

Hieronder staan enkele signalen die erop kunnen wijzen dat je met je partner vastzit in een negatief patroon: 

• Boos zijn dat je partner niet gewoon kan opbrengen wat je van hem/haar vraagt. 
• Je wanhopig voelen omdat je partner maar niet echt lijkt te begrijpen wat je zegt. 
• Het idee dat het je partner niets kan schelen hoe jij je voelt. 
• Je alleen voelen, ook als je samen bent. 
• Als wat je ook zegt en doet, het nooit het goede lijkt te zijn. 
• Het gevoel dat je er in je eentje voor staat in de relatie. 
• Je door je partner niet geaccepteerd voelen zoals je bent. 
• Steeds hoger oplopende ruzies. 
• Een gevoel van tekortschieten, dat je nooit zal kunnen bieden wat je partner van je nodig heeft. 
• Het idee dat je partner gewoon niet zijn/haar best doet voor jou/jullie. 
• Het gevoel “op slot” te zitten of een muur op te trekken in het contact met je partner. 
• Het idee dat de liefde weg is, dat jullie "uit elkaar zijn gegroeid". 

Hoe gedragen jullie je zelf wanneer er iets dwars zit in de relatie? 

Om de neerwaartse spiraal te doorbreken kan het helpen om te begrijpen wat er nu eigenlijk gebeurt op momenten dat het mis gaat tussen jullie. Probeer er eens van een afstandje naar te kijken en te zien wat ieders manier van doen is als jullie iets dwars zit in de relatie.

Een aantal voorbeelden: 

• Verwijten maken, kritiek leveren 
• Het rationeel aanpakken, naar oplossingen zoeken 
• Terugtrekken, stil worden 
• Doen alsof er niets aan de hand is 
• Uitleggen wat de ander verkeerd doet 
• Aanpassen aan de ander om conflict te voorkomen 
• Huilen, begrip zoeken 
• De ander onderbreken, geen ruimte geven 
• Gevoelens van de ander ontkennen/proberen te weerleggen 

Sta vervolgens ook stil bij wat het effect is van deze manier van doen:  

• Hoe reageert je partner op jouw gedrag? Is dat de reactie die je graag zou willen, waar je op hoopt?  
• En andersom, hoe reageer jij als je partner een van bovenstaande gedragingen laat zien? Wat brengt dat teweeg bij jou? Denk je dat dat de reactie is waar hij/zij op hoopt? 

Vastzitten in een negatief patroon heeft er vaak mee te maken dat reacties iets heel anders teweeg brengen dan wat eigenlijk de bedoeling was. Een partner die verwijten maakt bijvoorbeeld, kan bij de ander oproepen dat die zich verdedigt of in de tegenaanval gaat. Terwijl de verwijtende partner juist zo’n behoefte had om zich gehoord en begrepen te voelen in waar hij/zij het moeilijk mee heeft.  

Soms kan het moeilijk zijn om in je eentje naar jezelf te kijken. Het kan fijn zijn om dit samen met een onafhankelijk persoon te doen. MIND Korrelatie kan je hier anoniem en gratis bij helpen.

Naast de kenmerkende manieren van doen zijn er vaak ook bepaalde onderwerpen die 'gevoelig liggen', die maken dat jij en je partner weer in dat patroon terecht komen. Deze gebieden die zo gevoelig liggen worden ook wel pijnpunten of zere plekken genoemd.  

Zere plekken zijn ontstaan door eerdere nare ervaringen (met je partner of iemand anders). Wanneer er iets gebeurt dat raakt aan de eerdere nare ervaring, kun je je weer helemaal voelen zoals toen.  

Dan kun je bijvoorbeeld het gevoel krijgen dat je:  

• Er alleen voor staat 
• Afgewezen wordt 
• In de steek gelaten wordt 
• Niet belangrijk bent voor de ander 
• Tekortschiet/niet goed genoeg bent 
• Niet aantrekkelijk bent 
• Beperkt wordt in je vrijheid 
• Partner vreemdgaat 

Zere plekken kunnen door hele kleine dingen geraakt worden, bijvoorbeeld door een afwezige blik of chagrijnige opmerking; je partner die de vuilnis nog niet buiten heeft gezet; of die gezellig met de buurman staat te kletsen. Wanneer zo’n zere plek geraakt wordt, reageer je heftiger dan objectief gezien 'passend' bij de situatie. Voor je het weet zitten jullie dan in je patroon. 

• Ga na en wees je ervan bewust wat jouw gevoelige plekken zijn en hoe/wanneer deze geraakt worden. 
• Onderzoek wat jouw manier van reageren is wanneer een zere plek geraakt wordt. En ga na wat het effect hiervan is op je partner.
• Probeer ook zicht te krijgen op de gevoelige plekken van je partner. En hoe hij of zij reageert wanneer zo'n gevoelige plek geraakt werd. En het effect hiervan op jou. 
• Wanneer een zere plek wordt geraakt, reageer dan niet direct. Neem even tijd om tot jezelf te komen. Kijk of je op een andere manier kunt reageren dan je tot dan toe gewend bent. 
• Probeer te verwoorden wat de pijnplek is die geraakt werd. 
• Ook als je je het pas realiseert als jullie al in je patroon zitten, probeer het te benoemen en er samen uit te stappen. 
• Onder boosheid zitten vaak kwetsbare emoties als angst en verdriet, kijk eens of je daar bij kunt komen. Dat is eng, maar geeft vaak veel meer verbinding. 
• Herinner jezelf er aan dat je partner op zijn eigen manier net zo vast zit als jij, en er net zo graag uit wil komen. Misschien zie je onder de reactie van je partner ook wel zijn/haar kwetsbare emoties? 
• Zoek samen naar nieuwe, meer helpende manieren van communiceren. 

Je kunt (anoniem) contact opnemen met MIND Korrelatie voor persoonlijke hulp, informatie en advies van psychologen, maatschappelijk werkers en pedagogen. Je kunt WhatsAppen, chatten, mailen of bellen.

Loopt jouw relatie niet lekker en ben je op zoek naar tips? Vraag de gratis flyer met tips bij ontevredenheid in je relatie aan en ontvang hem direct in je e-mailbox.

• Hoe ontstaan relatieproblemen?
• Tips voor betere communicatie binnen je relatie
• Seksualiteit binnen je relatie
• Verwachtingen op elkaar afstemmen 
• Zelfreflectie bij relatieproblemen