Tips voor naasten bij psychische mishandeling
Mensen die een kind kennen dat het thuis moeilijk heeft, houden zich vaak afzijdig. Ze maken zich misschien wel zorgen, maar weten niet wat ze voor het kind kunnen doen. Of ze zijn bang zich te bemoeien met zaken waar ze 'niets mee te maken hebben'. Het is niet iets dat je zomaar doet. Je weet nooit zeker wat zich in een gezin afspeelt en wat de gevolgen zijn van de inmenging.
Kleine dingen
Om iets te betekenen voor een kind in de knel is het niet direct nodig om je in de gezinssituatie te mengen. Een kind dat psychisch mishandeld of emotioneel verwaarloosd wordt, krijgt niet genoeg liefde, warmte, respect en stimulans. Het is voor zo’n kind heel waardevol om te merken dat er ook mensen zijn die wél liefdevol met hem of haar omgaan. Mensen waar het kind terecht kan, die het serieus nemen en waar het zich veilig kan voelen. Die luisteren naar schoolverhalen, tekeningen bekijken of ervoor zorgen dat hij of zij een middag onbekommerd kan spelen met leeftijdgenootjes.
Tips voor wat jij kunt doen
- Toon belangstelling voor school, vriendjes en hobby’s
- Bekijk tekeningen die het kind heeft gemaakt
- Geef het kind (extra) complimentjes
- Geef het kind eens een aai over de bol
- Organiseer een gezellige middag, met bijvoorbeeld spelletjes, een videofilm, koekjes bakken of een bezoek aan zwembad of speeltuin
- Neem het kind – met instemming van de ouders – eens mee naar de speeltuin, het strand of de film
- Vraag de ouders of het kind een nachtje mag komen logeren
- Nodig het kind uit om een keertje te komen eten
- Lees een mooi verhaal voor
De situatie aankaarten of niet?
Wanneer je je zorgen maakt om een kind in de knel, dan vraag je je misschien af of je met het kind of met de ouders zult gaan praten. Wat is verstandig?
Praten met het kind
Het is zeker niet verstandig om plompverloren met het kind te praten over de situatie thuis: daar kan het kind van schrikken. Kleine kinderen beseffen niet dat de situatie thuis niet normaal is. Een kind dat dit wél weet, zal het waarschijnlijk niet toegeven. Want de meeste kinderen willen – óók als ze worden mishandeld – niets negatiefs over hun ouders zeggen of horen. Soms hebben de ouders het kind verboden om over de situatie thuis te praten. Wees je ervan bewust dat het kind waarschijnlijk bang is voor de gevolgen. Als je merkt dat het kind zich prettig bij je voelt en zichzelf is, dan kun je eens op een heel gewone toon vragen hoe het thuis gaat. Aan de reactie van het kind merk je vanzelf wel of het er iets over kwijt wil. Vraag niet teveel in één keer, en zeg erbij dat het altijd bij je mag komen als het iets wil vertellen. Het komt veel voor dat kinderen denken dat het aan henzelf ligt. Erkenning voor de moeilijke situatie thuis en laten weten dat het niet aan hen ligt, is dan van belang. Het kan voorkómen dat het kind negatief over zichzelf gaat denken.
Praten met de ouders
Misschien wil je meer doen voor het kind en proberen ervoor te zorgen dat de situatie thuis verbetert. Hoezeer het lot van het kind je ook aan het hart gaat, een gesprek aangaan met de ouders is een moeilijke stap. Dit is meer een taak voor professionele hulpverleners. Stap nooit op hoge poten naar de ouders om 'hen eens flink de waarheid te zeggen'. De kans is groot dat de ouders zullen denken dat hun kind ‘geklikt’ heeft, en ze zullen het daar misschien voor straffen. De ouders kunnen zich aangevallen voelen en zullen hun twijfels en onzekerheden dan zeker niet uitspreken tegen iemand die ze beschuldigt. Ze zijn misschien bang om hun kind te verliezen of met de nek aangekeken te worden. Veroordeel de ouders dus niet, maar bied ze bijvoorbeeld hulp door het kind af en toe eens op te vangen. Je kunt ook de onderwijzer of huisarts van het kind over jouw zorgen vertellen, of een (eventueel anonieme) melding doen bij Veilig Thuis via 0800-2000 (gratis).
Behoefte aan persoonlijke hulp of advies? Neem contact op met een van de medewerkers van onze hulplijn MIND Korrelatie. Je kunt bellen, chatten, WhatsAppen of mailen.
